Türkiye’nin Mantarları – Jilber Barutçiyan

Türkiye'nin Mantarları - Jilber Barutçiyan

Türkiye’nin Mantarları – Jilber Barutçiyan
Mikolog Jilber Barutçiyan’ın geçtiğimiz günlerde Oğlak Yayıncılık’tan çıkan Türkiye’nin Mantarları – 1 kitabı, sadece bu topraklardaki yenilebilir ya da zehirli mantarların künye bilgilerini içeren bir anlatıma değil, genel olarak mantar merakının tüm sorularını ayrıntılı bir şekilde yanıtlayan anlaşılır bir dile sahip.

Kitabın ilk 1000 baskısıyla beraber dağıtılan ve kitap için özel olarak tasarlanmış renkli mantar illüstrasyonlarından oluşturulan minik el rehberi ise başlıca yenilebilir/lezzetli ve başlıca öldürücü/zehirli mantarları iki ayrı tarafta toparlıyor. Minik rehber, ana kitabın içerisindeki mantarların renkli çizimleriyle okuyuculara yine tüm önemli uyarı simgeleri belirtilerek sunulmuş. Yazarın, girişte yer alan uyarı yazısında da olduğu gibi; doğadaki birçok mantarın ona çok benzeyen başka bir zehirli ikizi olma olasılığı çok yüksek. Her ne kadar çizimler ve fotoğraflar ayrıntılı bir şekilde mantarları gösteriyor ve el kitapçığı da mantar avında çantada ya da elde taşınabilecek rahatlıkta olsa da, yine de bu tehlikeli benzeşmeler konusunda dikkatli olmakta fayda var.

35’ten fazla mantar ailesi, sizi yaklaşık 200 ferdiyle tanışmaya çağırıyor…

Jilber Barutçiyan, İstanbulun Belgrad, Şile ve Polenezköy ormanlarından, Kaz dağlarına, Giresun yaylalarına, Toroslara uzanan 6 yıllık arazi çalışmalarının birikimini Türkiyenin Mantarları – 1 kitabında topladı.

Türkiyenin mantar florasını inceleyen en kapsamlı ilk mantar kitabı olma özelliğini taşıyan Türkiyenin Mantarları – 1:
? Mikoloji biliminin tarihi
? Mantar toplayıcılığının püf noktaları
? Mantarların yaşam döngüsü,
? Yaklaşık 200 mantar künyesi
? Ve yazarın özellikle vurguladığı, mantarlarla ilgili yanlış inanışların neden olabileceği zehirlenmeler, bunlara karşı alınabilecek tedbirler ve uyarılar bölümlerinden oluşuyor.

Bunu da oku :  Fındık zulufu ve çay lifinden mantar üretiyorlar

Türkiyenin Mantarları – 1, yalnızca mantar tutkunları için değil, konuyla ilgili sağlıklı ve doğru bilgi sahibi olmak isteyen herkesi ilgilendirecek temel bir başvuru kitabı niteliğindedir. ( Tanıtım Bülteninden )

Zengin bir floraya sahip İstanbulda yıllardır mantar toplarım. Köylü pazarlarından civar illerde bolca çıkan mantarlardan alırım. Mantar vasıtasıyla rastgeldiğim insanların bu konudaki bilgi ve bilinç zaaflarına başında hayret ederdim. Kırsaldan daha yeni kopmuş ama doğadan nefret eden ürkütücü bir kitlesel ruh hali. Doğaya kötü davranan, tarımı lağvetmenin modernleşme olduğunu zanneden, doğal çevresiyle sıfır ilişkide, sonradan görme, kiç, beton-asfalt bağımlılığı. Batının gelişmiş ve ister istemez kentleşmiş insanının doğa sevgisi ve bilgisi bütün afra tafraya rağmen burada yok. Belki birgün, hayat kalitesi son derece düşük bu sözümona kentlerde yaşamaya çalışanlar yeter deyip çevrelerine bakmayı akıl ederler. Onlara Jilber Barutçiyanın bu hafta çıkan, bu ülkede hazırlanmış ilk ciddî mantar kitabı “Türkiyenin Mantarları”nı öneririm. ( Cengiz Aktar – Sabah Gazetesi )

Zehirlisi ve masumuyla mantarlar âlemi :
Mantar Dostları grubunun kurucusu Jilber Barutçiyanın Türkiyenin Mantarları-1 adlı kitabı yayımlandı. Kitap, orman köylüleri, zehirlenme vakalarıyla karşılaşan doktorlar ve mantar meraklıları için rehber niteliğinde.

Kültür mantarlarıyla siyah trüf dışındaki mantarlardan ödüm kopar, ama onları merak ederim. Yenilebilir bir mantara çok benzeyen bir başkasının öldürücü olabildiğini bilirim. Şimdi mantar zamanı. İnternette gezindim; şimdiden çok sayıda yurttaşımız zehirlenmiş, bir bölümü tedavi edilebilmiş, bazıları ise kendilerinden önceki birçok kişi gibi hayatlarını kaybetmiş. Yıllarca mantar meraklılarına yol gösterecek bir uzman arayıp durdum. Sonunda, bu alanda İsviçrede eğitim almış, kendisini geliştirmiş bir kişi çıktı karşıma. Jilber Barutçiyan adlı bu yurttaşımız, 20li yaşlarında İsviçreye yerleşip, 20 yıl sonra Türkiyeye döner dönmez de internet üzerinde mantar dostları adıyla bir grup kurdu; mantara ilgi duyanlarla geziler düzenledi, çeşitli etkinliklerde mantar hakkında bilgi verdi. Barutçiyan nihayet mantar severlerin dört gözle bekledikleri kitabını, geçtiğimiz günlerde tamamlayıp piyasaya çıkardı.

Bunu da oku :  Doğal mantarların nesli tükeniyor

Türkiyenin Mantarları -1(*) adı, ileride bunu başka kitapların da izleyeceğini gösteriyor. Akademisyenlerin desteğiyle hazırlanan eserde, mantarların, zehirli, öldürücü ya da yenilebilir olup olmadıklarını gösteren işaretler kullanılmış. Fotoğraflar kaliteli, her mantar hakkında bilgiler verilmiş. Barutçiyan, kitabı satın alıp, hemen ormanda mantar toplamaya kalkanları daha baştan uyarıyor: “Yalnızca fotoğrafları benzetmek yöntemiyle mantar yemek son derece tehlikelidir. Biri zehirli, diğeri yenen ve birbirine benzeyen mantarlar, sıkça, yan yana görülebilmekte, yeterince bilgili olmayan toplayıcılara ölümcül tuzaklar kurabilmektedirler.”

Yanlış inanışlara dikkat!:
“İlkbaharda zehirli mantar olmaz. Hayvanlar yiyebiliyorsa, biz de yeriz. Çayırda ya da ağaçlar üzerinde çıkanlar yenebilir…” gibi mantar hakkındaki yanlış inanışlara da yer verilen kitaptaki bir önemli uyarı da şu: “Bilimsel bir netlikle tanımlamakta zorlanılan, yenebilirliğinden şüphe duyulan her mantar, zehirli, hatta öldürücü kabul edilmelidir!” Barutçiyan, mantarla ilgili ilginç tarihi olaylara da yer vermiş. Örneğin, İrlandada1846daki açlık sırasında yüz binlerce kişinin ölümüne, 2 milyon kişinin dünyanın dört bir yanına göç etmesine neden olan, küçük bir mantar türü. Bu mantar, ülkenin en önemli gıda ürünü patates fidelerini sarmış ve hepsini mahvetmiş. Aynı mantar I. Dünya Savaşında Almanyaya da sıçramış. Almanyanın savaşı kaybetmesinde mantarın yol açtığı kıtlığın önemli rol oynadığı biliniyor. 18. yüzyılda Çar Deli Petronun ordusunu ve hayvanların büyük bölümünü hasta eden bir mantar, Osmanlı topraklarını fethetme hazırlığını boşa çıkarmıştı. Roma İmparatoru Claudius, karısı Agrippina tarafından mantarla zehirlenip öldürüldüğü gibi, 1534te Papa 7. Clemens de aynı yöntemle katledilmişti.

Bunu da oku :  Mikolog Jilber Barutçiyan

Nasıl toplanır ve saklanır? :
Barutçiyanın eserinin en önemli yanı, ülkemizin bütün mantarlarının Latince adlarının yanı sıra her mantarın halk arasında değişen isimlerine de yer vermesi. Kitabın bir bölümü mantarların evriminden sınıflandırılmasına, onların yaşam biçimlerinden büyüme hızlarına, renk ve kokularına, üreme mevsimlerine ayrılmış. Bir başka bölümde ise mantarın nasıl toplanacağı ve saklanacağı ayrıntılarıyla açıklanmış. Tek tek mantarların künyelerinin sıralanmasının ardından, mantar zehirlenmeleri ve hangi durumda ne yapılması gerektiği de ayrıntılarıyla anlatılmış. Böyle bir kitabı uzun süredir bekliyordum. Ama elimde kitap, içindeki bilgileri okuyarak topladığım mantarları yemeye hâlâ niyetim yok. Bunun için bilenlerin yanında epey eğitilmek gerek. Yine de Türkiyenin Mantarları – 1, doğaya ve mantarlara gönül verenlerin mutlaka edinmeleri gereken bir eser. ( Ahmet Örs-Sabah Gazetesi )

Türkiyenin mantarları konusunda muhteşem bir kitap: Mantarların büyülü dünyasını tanımaya hazır mısınız?
TÜRKİYEnin MANTARLARI-1, yalnızca mantar tutkunları için değil, konuyla ilgili sağlıklı ve doğru bilgi sahibi olmak isteyen herkesi ilgilendirecek temel bir başvuru kitabı niteliğinde. ( Uygar Ozesmi )

Türkiyenin Mantarları – 1 & Jilber Barutçiyan
ilk 1000 adet ile özgün mantar illüstrasyonları baskısı
214 sayfa – Oğlak Yayınları

Click to rate this post!
[Total: 3 Average: 5]
(Visited 206 times, 1 visits today)

Related posts

Leave a Comment